Cấu trúc quản lý Stablecoin toàn cầu mới và triển vọng tăng lên trong 10 năm tới

Với việc Mỹ và Hồng Kông lần lượt ban hành các quy định liên quan đến Stablecoin, thị trường tài sản số toàn cầu chính thức bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới do quy định thúc đẩy. Những quy định này không chỉ lấp đầy khoảng trống trong việc quản lý Stablecoin gắn với tiền pháp định mà còn cung cấp cho thị trường một khung quy định rõ ràng, bao gồm việc tách biệt dự trữ tài sản, đảm bảo khả năng đổi lại và yêu cầu tuân thủ chống rửa tiền, từ đó giảm thiểu rủi ro hệ thống.

Bài viết này sẽ phân tích khung pháp lý cốt lõi của hai khu vực, kết hợp với phân tích định lượng, hệ thống nhìn nhận quỹ đạo tăng lên trong mười năm tới của stablecoin đồng đô la hợp pháp và tác động tái cấu trúc của nó đối với hệ sinh thái blockchain.

Một, động lực tăng lên và phân tích định lượng của dự luật stablecoin tại Mỹ

Luật "Đổi mới và hướng dẫn về Stablecoin" (GENIUS Act) của Mỹ đã được thông qua tại Thượng viện vào tháng 5 năm 2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng của Mỹ trong lĩnh vực quản lý Stablecoin. Luật này thiết lập khung pháp lý chi tiết cho các tổ chức phát hành Stablecoin, yêu cầu người phát hành phải nắm giữ ít nhất 1:1 các tài sản có tính thanh khoản cao làm dự trữ, bao gồm tiền mặt đô la Mỹ, trái phiếu chính phủ Mỹ ngắn hạn hoặc quỹ thị trường tiền tệ chính phủ, và phải chịu kiểm toán định kỳ, tuân thủ các yêu cầu về phòng chống rửa tiền và hiểu biết khách hàng. Luật cũng cấm việc cung cấp lợi suất lãi suất cho Stablecoin, hạn chế sự tham gia của các nhà phát hành nước ngoài vào thị trường Mỹ, và xác định rõ ràng rằng Stablecoin không phải là chứng khoán cũng như hàng hóa theo quy định pháp luật. Luật này nhằm tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, ngăn ngừa rủi ro tài chính, đồng thời cung cấp một môi trường quản lý ổn định cho đổi mới công nghệ tài chính.

Việc thi hành đạo luật này dự kiến sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến cấu trúc thị trường tiền điện tử toàn cầu. Đầu tiên, việc đầu tư vào các tài sản đô la Mỹ có tính thanh khoản cao không cho phép sinh lãi sẽ trực tiếp có lợi cho việc phát hành trái phiếu kho bạc Mỹ, khiến Stablecoin trở thành một kênh phân phối quan trọng cho trái phiếu kho bạc Mỹ. Cơ chế này không chỉ giảm bớt áp lực tài chính đối với thâm hụt ngân sách của Mỹ mà còn củng cố vị thế thanh toán quốc tế của đô la thông qua kênh tiền điện tử. Thứ hai, khung pháp lý rõ ràng có thể thu hút nhiều tổ chức tài chính và công ty công nghệ hơn tham gia vào lĩnh vực Stablecoin, thúc đẩy đổi mới và nâng cao hiệu quả của hệ thống thanh toán. Tuy nhiên, đạo luật cũng đã gây ra một số tranh cãi, chẳng hạn như xung đột lợi ích tiềm ẩn có thể xảy ra, cũng như vấn đề phối hợp quản lý quốc tế có thể nảy sinh từ việc giới hạn các nhà phát hành nước ngoài. Mặc dù vậy, đạo luật này đã cung cấp bảo đảm thể chế cho sự phát triển của Stablecoin, đánh dấu một bước tiến quan trọng của Mỹ trong cuộc cạnh tranh quản lý tài sản số toàn cầu.

Theo dự đoán của một nền tảng dữ liệu, trong trường hợp lộ trình quản lý được làm rõ, giá trị thị trường toàn cầu của stablecoin sẽ tăng từ 230 tỷ USD vào năm 2025 lên 1.6 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Dự đoán này dựa trên hai giả định chính: thứ nhất, stablecoin tuân thủ sẽ gia tăng thay thế các kênh thanh toán xuyên biên giới truyền thống, tiết kiệm khoảng 40 tỷ USD chi phí chuyển tiền quốc tế mỗi năm; thứ hai, khối lượng stablecoin bị khóa trong các giao thức tài chính phi tập trung sẽ vượt qua 500 tỷ USD, trở thành tầng thanh khoản cơ bản của tài chính phi tập trung.

Hai, vị trí đặc trưng của khung quy định về Stablecoin ở Hồng Kông

Chính quyền Đặc khu Hành chính Hong Kong gần đây đã công bố "Quy định về Stablecoin" đánh dấu sự tiến triển quan trọng trong việc xây dựng hệ thống trong lĩnh vực Web3.0. Quy định này thiết lập một hệ thống cấp phép cho việc phát hành Stablecoin, yêu cầu các nhà phát hành phải có giấy phép từ Cơ quan Quản lý Tài chính Hong Kong và phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về quản lý tài sản dự trữ, cơ chế đổi lại và kiểm soát rủi ro. Ngoài ra, Hong Kong cũng dự kiến sẽ triển khai hệ thống cấp phép kép cho giao dịch ngoại hối và dịch vụ lưu ký trong vòng hai năm tới, nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý toàn bộ chuỗi của tài sản ảo. Những biện pháp này nhằm tăng cường bảo vệ nhà đầu tư, nâng cao tính minh bạch của thị trường, củng cố vị thế của Hong Kong như một trung tâm tài sản kỹ thuật số toàn cầu.

Ngân hàng Trung ương Hồng Kông dự kiến sẽ phát hành hướng dẫn vận hành về token hóa tài sản thực vào năm 2025, thúc đẩy tiến trình token hóa trên chuỗi của các tài sản truyền thống như trái phiếu, bất động sản và hàng hóa. Thông qua công nghệ hợp đồng thông minh, các chức năng như phân chia cổ tức tự động, phân phối lãi suất sẽ được thực hiện, Hồng Kông cam kết xây dựng một hệ sinh thái đổi mới kết hợp tài chính truyền thống và công nghệ blockchain, mở ra không gian ứng dụng rộng rãi hơn cho sự phát triển của Web3.0. Dưới cấu trúc quản lý của Hồng Kông, việc phát hành Stablecoin sẽ thể hiện tình trạng phát triển phồn thịnh với đa dạng loại tiền tệ và nhiều tình huống, củng cố thêm vị thế của Hồng Kông như một trung tâm tài chính công nghệ.

Dự thảo "Quy định về Stablecoin" của Hồng Kông mặc dù tham khảo logic quản lý của Mỹ, nhưng trong các chi tiết thực hiện lại có sự khác biệt rõ rệt. Ví dụ, Hồng Kông cho phép phát hành nhiều loại Stablecoin, trong khi Mỹ chỉ giới hạn ở Stablecoin đô la Mỹ; Hồng Kông có giới hạn về phạm vi tài sản dự trữ tương đối thoải mái, trong khi Mỹ thì nghiêm ngặt hơn; về cơ chế đổi, Hồng Kông yêu cầu hoàn thành việc đổi trong vòng 7 ngày, trong khi Mỹ không xác định thời hạn cụ thể; ngoài ra, Hồng Kông có thái độ cởi mở hơn đối với các nhà phát hành nước ngoài, trong khi Mỹ đặt ra rào cản cao hơn.

Ba, sự phát triển của cấu trúc stablecoin toàn cầu dưới sự phối hợp quản lý

（一）Hiệu ứng tăng cường đồng tiền dự trữ toàn cầu của Stablecoin đô la

Dưới khuôn khổ quy định của dự luật Stablecoin ở Mỹ, Stablecoin dạng thanh toán phải được bảo đảm bằng trái phiếu kho bạc Mỹ, quy định này mang lại ý nghĩa chiến lược cho Stablecoin đô la Mỹ vượt ra ngoài phạm vi tiền điện tử. Về bản chất, các loại Stablecoin này đã trở thành kênh phân phối mới cho trái phiếu kho bạc Mỹ, xây dựng một hệ thống tuần hoàn vốn độc đáo trên quy mô toàn cầu: khi người dùng toàn cầu mua Stablecoin định giá bằng đô la Mỹ, tổ chức phát hành phải phân bổ tương ứng quỹ thành tài sản trái phiếu kho bạc Mỹ, điều này không chỉ đạt được sự hồi phục vốn về Bộ Tài chính Mỹ mà còn vô hình củng cố độ rộng sử dụng đô la Mỹ trên toàn cầu. Cơ chế này có thể được coi là sự mở rộng toàn cầu của hạ tầng tài chính đô la Mỹ.

Từ góc độ thanh toán quốc tế, sự xuất hiện của Stablecoin đánh dấu sự chuyển mình trong hệ thống thanh toán bằng đô la Mỹ. Trong mô hình truyền thống, dòng chảy xuyên biên giới của đô la Mỹ phụ thuộc cao vào mạng lưới thanh toán giữa các ngân hàng, trong khi Stablecoin dựa trên blockchain lại được nhúng trực tiếp vào các hệ thống thanh toán phân tán tương thích dưới dạng "đô la trên chuỗi". Bước đột phá công nghệ này đã làm cho khả năng thanh toán bằng đô la không còn bị giới hạn bởi các tổ chức tài chính truyền thống. Điều này không chỉ mở rộng các tình huống sử dụng quốc tế của đô la Mỹ, mà còn đại diện cho sự hiện đại hóa quyền lực thanh toán của đô la trong kỷ nguyên số, củng cố hơn nữa vị trí cốt lõi của nó trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.

（二）thách thức phối hợp quản lý ở châu Á giữa Hồng Kông và Singapore

Mặc dù Hồng Kông tiên phong thiết lập hệ thống giấy phép Stablecoin, nhưng Cơ quan Quản lý Tiền tệ Singapore cùng thời điểm đó đã cho ra mắt "hộp cát Stablecoin" cho phép phát hành thử nghiệm các token gắn với đồng tiền pháp định hiện có. Việc chênh lệch quy định giữa hai khu vực có thể dẫn đến hành vi "chọn lựa quy định" của các nhà phát hành, cần thiết lập tiêu chuẩn kiểm toán dự trữ thống nhất và cơ chế chia sẻ thông tin chống rửa tiền thông qua Diễn đàn quản lý tài chính ASEAN.

Hồng Kông và Singapore mặc dù có mục tiêu gần giống nhau trong chính sách quản lý Stablecoin, nhưng con đường thực hiện lại có sự khác biệt rõ rệt. Hồng Kông áp dụng tư duy quản lý thận trọng và siết chặt, Cục Quản lý Tiền tệ dự định thiết lập hệ thống giấy phép Stablecoin, xác định Stablecoin là "sự thay thế cho ngân hàng ảo", và nghiêm ngặt tuân thủ khung quản lý tài chính truyền thống. Ngược lại, Singapore duy trì quan điểm quản lý thử nghiệm, cho phép các dự án thử nghiệm với token số gắn liền với tiền pháp định, nhằm bảo lưu không gian linh hoạt cho đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh, tổng thể áp dụng thái độ quản lý chấp nhận sai sót.

Sự khác biệt trong quy định này có thể dẫn đến việc các tổ chức phát hành chọn lọc đăng ký để tránh sự kiểm tra nghiêm ngặt, hoặc tận dụng sự khác biệt trong tiêu chuẩn quy định để thực hiện các hành động đầu cơ, từ đó làm suy yếu hiệu lực kiểm tra của cơ chế gắn kết với đồng tiền pháp định. Trong dài hạn, nếu thiếu sự phối hợp, sự phân hóa này có thể phá hủy tính công bằng trong quy định và tính nhất quán trong chính sách, thậm chí gây ra rủi ro cạnh tranh quản lý khu vực, khiến hai nơi rơi vào cạnh tranh nội bộ. Hơn nữa, sự không đồng nhất trong tiêu chuẩn quy định có thể làm suy yếu quyền phát ngôn của châu Á trong hệ thống stablecoin toàn cầu, từ đó ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của Hong Kong và Singapore như những trung tâm tài chính quốc tế.

Hai cơ quan quản lý ở hai khu vực cần tăng cường phối hợp chính sách, tìm kiếm sự cân bằng tốt hơn giữa việc phòng ngừa rủi ro hệ thống và khuyến khích đổi mới tài chính, nhằm nâng cao ảnh hưởng tổng thể của châu Á trong quản trị tài chính kỹ thuật số toàn cầu.

Kết luận: Sự rõ ràng trong quản lý mở ra mười năm vàng cho Stablecoin

Việc thực hiện chung đạo luật về stablecoin của Mỹ và dự thảo quy định của Hong Kong đánh dấu sự chuyển mình từ sự phân mảnh sang hệ thống trong quản lý tài sản số. Stablecoin USD tuân thủ quy định sẽ đạt được sự tăng lên về quy mô trong vòng mười năm tới, trở thành cầu nối chính giữa tài chính truyền thống và hệ sinh thái tiền điện tử. Sự tiến hóa công nghệ của hạ tầng chuỗi công cộng sẽ quyết định khả năng thu hút tối đa giá trị lợi nhuận trong khuôn khổ quy định. Đối với các nhà phát hành, việc xây dựng một hệ thống stablecoin đa chuỗi, đa đồng tiền và tương thích với nhiều quy định sẽ là chiến lược then chốt để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh của thập kỷ tiếp theo.