Cuộc xung đột thương mại toàn cầu gia tăng gây ra nỗi lo sợ trên thị trường, chỉ số VIX tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, quan hệ thương mại toàn cầu rơi vào tình trạng căng thẳng chưa từng có. Một chính sách thương mại mới được công bố, sẽ áp dụng thuế suất ít nhất 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia, và sẽ áp dụng mức thuế cao hơn đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất. Quyết định này đã gây ra sự biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, ảnh hưởng chính bao gồm:
Chi phí doanh nghiệp tăng, dự báo lợi nhuận giảm.
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, sự không chắc chắn trong nền kinh tế gia tăng
Rủi ro chiến tranh thương mại mở rộng, có thể gây ra thuế quan trả đũa
Trong môi trường này, mô hình hành vi của các nhà đầu tư đã thay đổi rõ rệt:
Giảm bớt việc phân bổ vào tài sản rủi ro cao như cổ phiếu, tiền điện tử.
Tăng cường nắm giữ các tài sản trú ẩn như vàng, đô la Mỹ, yên Nhật.
Dự đoán sự biến động của thị trường tăng cao, dẫn đến chỉ số VIX tăng mạnh.
Phản ứng dây chuyền này đã dẫn đến tâm lý hoảng loạn phổ biến trên thị trường. Chỉ số VIX (còn được gọi là chỉ số hoảng sợ) đã tăng vọt lên 60 vào ngày 7 tháng 4, lập kỷ lục lịch sử. Nhìn chung trong lịch sử, chỉ số VIX chỉ đạt mức cao như vậy ba lần, lần gần nhất xảy ra vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, lần trước đó là trong thời gian đại dịch Covid-19 vào năm 2020.
Chỉ số VIX hiện đang ở mức cực đoan lịch sử, điều này cung cấp cho chúng ta tham khảo quan trọng để phân tích và dự đoán xu hướng thị trường.
Giới thiệu về chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh mức độ biến động dự kiến của thị trường trong 30 ngày tới, được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói ngắn gọn, chỉ số VIX càng cao cho thấy thị trường kỳ vọng biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, tâm lý hoảng loạn càng mạnh; ngược lại, chỉ số VIX càng thấp có nghĩa là thị trường yên tĩnh, niềm tin cao hơn. Dữ liệu lịch sử cho thấy, chỉ số VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng ổn định. Chính vì mối quan hệ ngược với thị trường chứng khoán, chỉ số VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng loạn" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của chỉ số VIX khoảng 15-20, thuộc khu vực yên tĩnh. Khi VIX vượt quá 25, điều này cho thấy thị trường bắt đầu xuất hiện sự hoảng loạn rõ rệt; vượt quá 35 thì vào trạng thái hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể vượt qua 50. Do đó, thông qua việc quan sát sự biến động của VIX, các nhà đầu tư có thể nhận thức được mức độ tâm lý phòng ngừa rủi ro của thị trường hiện tại, như một tham khảo quan trọng để điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khoảng thời gian hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường có nghĩa là thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau sự sợ hãi cực đoan, thị trường thường có xu hướng phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện VIX đóng cửa giá vượt qua 30, bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, bán tháo cuối năm vào tháng 12 năm 2018, nỗi lo sợ đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn sốt đầu tư của các nhà đầu tư nhỏ lẻ đầu năm 2021, và những cuộc xung đột địa chính trị và tăng lãi suất đầu năm 2022.
Thống kê cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, chỉ số S&P 500 trung bình tăng khoảng 1.4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ tăng sau 7 ngày. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), trong hầu hết các trường hợp thị trường chứng khoán sẽ có sự phục hồi kỹ thuật trong ngắn hạn.
Bitcoin thường có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau sự hoảng loạn tột độ. Dữ liệu ước tính rằng mức tăng trung bình trong 7 ngày của BTC là khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, khi VIX vượt qua 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt tâm lý phòng ngừa rủi ro trên thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực độ: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao lên VIX ≥ 40 (cực kỳ hoảng loạn), các sự kiện đủ tiêu chuẩn trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là rất hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và đợt sụt giảm do đại dịch vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức kỷ lục 82 điểm vào tháng 3.
Do vì mẫu quá ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện vào năm 2020, chỉ số S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động mạnh nhưng có chút phục hồi kỹ thuật trong tuần đó), trong khi BTC đã tăng khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều đạt 100%, nhưng chỉ do sự tăng giá từ một sự kiện đơn lẻ (không đảm bảo rằng tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, một giá trị cực đoan trong lịch sử, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn của thị trường đã gần đạt đỉnh, sau đó cơ hội phục hồi ngắn hạn thường cao hơn, và về mặt chu kỳ lớn, đây đều là những điểm tương đối thấp.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% lên gần 50): Chỉ số S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng trưởng đáng kể. Nhưng Bitcoin trong ngày hôm đó đã giảm mạnh 16% xuống khoảng 6.900 USD, hai tuần sau đó phục hồi lên trên 11.000 USD, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong bối cảnh lúc đó, sự liên kết giữa Bitcoin và các tài sản truyền thống không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để đánh giá xu hướng của Bitcoin là không hoàn toàn thích hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (VIX đạt đỉnh 82): Chỉ số S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong vòng một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, trong khi Bitcoin cũng nhanh chóng tăng khoảng 30% từ dưới 4,000 đô la.
Mặc dù biểu hiện ngắn hạn sau sự hoảng loạn cực độ về mặt thống kê có xu hướng tích cực, nhưng mẫu dữ liệu ít ỏi có nghĩa là mức độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và thị trường chứng khoán Mỹ không chặt chẽ như hiện nay. Trong thực tế, VIX trên 40 chủ yếu là tín hiệu xác nhận rằng thị trường đang ở trong trạng thái hoảng loạn cực độ, diễn biến thị trường trong tương lai vẫn cần phải kết hợp với thông tin cơ bản để đánh giá.
Khu vực biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường biểu thị rằng thị trường đang ở trạng thái tương đối yên tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Nhưng vào thời điểm này, diễn biến tiếp theo không rõ ràng như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh, vào cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn thị trường chứng khoán đi lên và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức lịch sử khá thấp.
Hiệu suất trung bình của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau các điểm sự kiện khi VIX cực thấp, tỷ suất lợi nhuận trung bình của S&P 500 khoảng +0,8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Nhìn chung, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì sự tăng trưởng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và nhẹ nhàng lập đỉnh mới; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng biến động rất thấp thường ngụ ý sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, biến động và mức giảm có thể được khuếch đại đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời kỳ VIX thấp không có hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy mức tăng trung bình trong 7 ngày của nó chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng trong việc tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, thời kỳ yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn thị trường bò của BTC (chẳng hạn như vào mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng giá mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời kỳ VIX thấp, BTC lại có diễn biến điều chỉnh (chẳng hạn như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm sau khi bong bóng vỡ).
Do đó, VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng tiếp theo của BTC, cần phải kết hợp với cảm xúc tài chính và chu kỳ tự thân của thị trường tiền điện tử.
Tổng thể mà nói, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện có (trong phần lớn trường hợp là tăng dần), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu một mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40:
Giao dịch ngắn hạn có thể có rủi ro, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng.
BTC thường giảm đồng bộ trong các đợt bán tháo hoảng loạn, nhưng khi cảm xúc hoảng loạn giảm bớt, các vị thế bán khống tích lũy do bán quá mức dễ dàng kích hoạt một đợt phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ.
Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đạt đỉnh và giảm xuống (từ 35 từ từ về dưới 30), đây là thời điểm tiềm năng để mua BTC ngắn hạn.
Phải đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự kiện đó, nếu là sự bùng nổ rủi ro tài chính lớn, thì thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40:
Đại diện cho thị trường rơi vào hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn, v.v.
Xác suất BTC giảm mạnh trong thời gian ngắn là rất cao, nhưng thường sau một hoặc hai tuần nếu nỗi sợ hãi phần nào được giảm bớt, dự đoán mức phục hồi của BTC cũng sẽ tương đối bất ngờ.
Môi trường này khuyên các nhà đầu tư ngắn hạn nên duy trì kiểm soát rủi ro cao và tuân thủ chặt chẽ mức cắt lỗ, vì trong khi "liếm máu trên lưỡi dao", lợi nhuận và rủi ro luôn song hành.
Xét từ chu kỳ lớn, thường là điểm thấp tương đối.
Khi VIX ≤ 15:
Thị trường chủ yếu ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng giá hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền điện tử, tình hình vốn hoặc xu hướng kỹ thuật của chính nó.
Trong môi trường quá yên tĩnh, cần lưu ý rằng một khi có biến số bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen xảy ra, VIX có thể nhanh chóng tăng vọt, và BTC cũng có thể theo đó giảm giá.
Có thể xem xét việc giữ lại một phần tiền mặt/stablecoin trong thời gian này như một sự chuẩn bị, luôn chú ý đến nguy cơ.
Khu vực trung gian của VIX 15-30:
Thường được xem là khoảng "biến động bình thường". BTC cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể làm chỉ báo hỗ trợ.
Nếu VIX từ 20 trở lên tăng gần 30, điều này cho thấy sự hoảng loạn đang gia tăng, cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 dần dần giảm xuống dưới 20, thì điều này cho thấy sự hoảng loạn đang giảm bớt, BTC có khả năng ổn định hơn.
Hiện tại VIX ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của chính sách thương mại, tâm lý thị trường vẫn đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên cơ hội thường nảy sinh trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã vượt qua 80, khi đó chỉ số S&P 500 khoảng 2300 điểm. Ngay cả khi gần đây trải qua sự sụt giảm do hoảng loạn, S&P 500 vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn đạt tỷ suất lợi nhuận trên 100%. Cùng thời điểm, Bitcoin đang ở điểm mua lý tưởng, khi đó chỉ 4800 USD, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110.000 USD, với mức tăng gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn có thể trở thành bậc thang cho sự tăng trưởng. Liệu có thể tận dụng cơ hội này để bứt phá hay không, là thách thức then chốt mà các nhà đầu tư phải đối mặt trong giai đoạn này.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Chỉ số VIX tăng vọt lên 60, xung đột thương mại toàn cầu gây ra sự hoảng loạn trên thị trường
Cuộc xung đột thương mại toàn cầu gia tăng gây ra nỗi lo sợ trên thị trường, chỉ số VIX tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, quan hệ thương mại toàn cầu rơi vào tình trạng căng thẳng chưa từng có. Một chính sách thương mại mới được công bố, sẽ áp dụng thuế suất ít nhất 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia, và sẽ áp dụng mức thuế cao hơn đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất. Quyết định này đã gây ra sự biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, ảnh hưởng chính bao gồm:
Trong môi trường này, mô hình hành vi của các nhà đầu tư đã thay đổi rõ rệt:
Phản ứng dây chuyền này đã dẫn đến tâm lý hoảng loạn phổ biến trên thị trường. Chỉ số VIX (còn được gọi là chỉ số hoảng sợ) đã tăng vọt lên 60 vào ngày 7 tháng 4, lập kỷ lục lịch sử. Nhìn chung trong lịch sử, chỉ số VIX chỉ đạt mức cao như vậy ba lần, lần gần nhất xảy ra vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, lần trước đó là trong thời gian đại dịch Covid-19 vào năm 2020.
Chỉ số VIX hiện đang ở mức cực đoan lịch sử, điều này cung cấp cho chúng ta tham khảo quan trọng để phân tích và dự đoán xu hướng thị trường.
Giới thiệu về chỉ số VIX
Chỉ số VIX được tính toán dựa trên giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, phản ánh mức độ biến động dự kiến của thị trường trong 30 ngày tới, được coi là một chỉ số quan trọng để đo lường sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói ngắn gọn, chỉ số VIX càng cao cho thấy thị trường kỳ vọng biến động trong tương lai càng mạnh mẽ, tâm lý hoảng loạn càng mạnh; ngược lại, chỉ số VIX càng thấp có nghĩa là thị trường yên tĩnh, niềm tin cao hơn. Dữ liệu lịch sử cho thấy, chỉ số VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng ổn định. Chính vì mối quan hệ ngược với thị trường chứng khoán, chỉ số VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng loạn" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của chỉ số VIX khoảng 15-20, thuộc khu vực yên tĩnh. Khi VIX vượt quá 25, điều này cho thấy thị trường bắt đầu xuất hiện sự hoảng loạn rõ rệt; vượt quá 35 thì vào trạng thái hoảng loạn cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể vượt qua 50. Do đó, thông qua việc quan sát sự biến động của VIX, các nhà đầu tư có thể nhận thức được mức độ tâm lý phòng ngừa rủi ro của thị trường hiện tại, như một tham khảo quan trọng để điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khoảng thời gian hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường có nghĩa là thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao độ. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau sự sợ hãi cực đoan, thị trường thường có xu hướng phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện VIX đóng cửa giá vượt qua 30, bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, bán tháo cuối năm vào tháng 12 năm 2018, nỗi lo sợ đại dịch vào tháng 2-3 năm 2020, cơn sốt đầu tư của các nhà đầu tư nhỏ lẻ đầu năm 2021, và những cuộc xung đột địa chính trị và tăng lãi suất đầu năm 2022.
Thống kê cho thấy, trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra các sự kiện hoảng loạn này, chỉ số S&P 500 trung bình tăng khoảng 1.4%, và có khoảng 73% xác suất sẽ tăng sau 7 ngày. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), trong hầu hết các trường hợp thị trường chứng khoán sẽ có sự phục hồi kỹ thuật trong ngắn hạn.
Bitcoin thường có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau sự hoảng loạn tột độ. Dữ liệu ước tính rằng mức tăng trung bình trong 7 ngày của BTC là khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, khi VIX vượt qua 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi tương tự như sự giảm bớt tâm lý phòng ngừa rủi ro trên thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm hoảng loạn cực độ: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao lên VIX ≥ 40 (cực kỳ hoảng loạn), các sự kiện đủ tiêu chuẩn trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là rất hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và đợt sụt giảm do đại dịch vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 đã khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức kỷ lục 82 điểm vào tháng 3.
Do vì mẫu quá ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện vào năm 2020, chỉ số S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường biến động mạnh nhưng có chút phục hồi kỹ thuật trong tuần đó), trong khi BTC đã tăng khoảng 7%. Về tỷ lệ thắng, cả hai đều đạt 100%, nhưng chỉ do sự tăng giá từ một sự kiện đơn lẻ (không đảm bảo rằng tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng). Nói chung, khi VIX đạt trên 40, một giá trị cực đoan trong lịch sử, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn của thị trường đã gần đạt đỉnh, sau đó cơ hội phục hồi ngắn hạn thường cao hơn, và về mặt chu kỳ lớn, đây đều là những điểm tương đối thấp.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% lên gần 50): Chỉ số S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng trưởng đáng kể. Nhưng Bitcoin trong ngày hôm đó đã giảm mạnh 16% xuống khoảng 6.900 USD, hai tuần sau đó phục hồi lên trên 11.000 USD, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong bối cảnh lúc đó, sự liên kết giữa Bitcoin và các tài sản truyền thống không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để đánh giá xu hướng của Bitcoin là không hoàn toàn thích hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (VIX đạt đỉnh 82): Chỉ số S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong vòng một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, trong khi Bitcoin cũng nhanh chóng tăng khoảng 30% từ dưới 4,000 đô la.
Mặc dù biểu hiện ngắn hạn sau sự hoảng loạn cực độ về mặt thống kê có xu hướng tích cực, nhưng mẫu dữ liệu ít ỏi có nghĩa là mức độ không chắc chắn cao, cộng với việc vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và thị trường chứng khoán Mỹ không chặt chẽ như hiện nay. Trong thực tế, VIX trên 40 chủ yếu là tín hiệu xác nhận rằng thị trường đang ở trong trạng thái hoảng loạn cực độ, diễn biến thị trường trong tương lai vẫn cần phải kết hợp với thông tin cơ bản để đánh giá.
Khu vực biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường biểu thị rằng thị trường đang ở trạng thái tương đối yên tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Nhưng vào thời điểm này, diễn biến tiếp theo không rõ ràng như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, chẳng hạn như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh, vào cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn thị trường chứng khoán đi lên và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, độ biến động của thị trường ở mức lịch sử khá thấp.
Hiệu suất trung bình của chỉ số S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau các điểm sự kiện khi VIX cực thấp, tỷ suất lợi nhuận trung bình của S&P 500 khoảng +0,8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (hơi cao hơn xác suất ngẫu nhiên). Nhìn chung, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì sự tăng trưởng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và nhẹ nhàng lập đỉnh mới; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Tuy nhiên, cần cảnh giác rằng biến động rất thấp thường ngụ ý sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, biến động và mức giảm có thể được khuếch đại đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời kỳ VIX thấp không có hướng đi rõ ràng. Thống kê cho thấy mức tăng trung bình trong 7 ngày của nó chỉ khoảng +2%, tỷ lệ thắng trong việc tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, thời kỳ yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn thị trường bò của BTC (chẳng hạn như vào mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi kèm với sự tăng giá mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời kỳ VIX thấp, BTC lại có diễn biến điều chỉnh (chẳng hạn như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm sau khi bong bóng vỡ).
Do đó, VIX thấp không có giá trị tham khảo rõ ràng cho dự đoán xu hướng tiếp theo của BTC, cần phải kết hợp với cảm xúc tài chính và chu kỳ tự thân của thị trường tiền điện tử.
Tổng thể mà nói, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện có (trong phần lớn trường hợp là tăng dần), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu một mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội song hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40:
Khi VIX ≥ 40:
Khi VIX ≤ 15:
Khu vực trung gian của VIX 15-30:
Hiện tại VIX ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của chính sách thương mại, tâm lý thị trường vẫn đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên cơ hội thường nảy sinh trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã vượt qua 80, khi đó chỉ số S&P 500 khoảng 2300 điểm. Ngay cả khi gần đây trải qua sự sụt giảm do hoảng loạn, S&P 500 vẫn ở gần 5000 điểm, trong vòng năm năm vẫn đạt tỷ suất lợi nhuận trên 100%. Cùng thời điểm, Bitcoin đang ở điểm mua lý tưởng, khi đó chỉ 4800 USD, trong khi đỉnh cao của đợt tăng giá này đạt 110.000 USD, với mức tăng gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn có thể trở thành bậc thang cho sự tăng trưởng. Liệu có thể tận dụng cơ hội này để bứt phá hay không, là thách thức then chốt mà các nhà đầu tư phải đối mặt trong giai đoạn này.