Ngành Web3 đang bước vào "Thế kỷ mới về sự tuân thủ", liệu "Mass Adoption" của chúng ta có đang đi vào ngõ cụt?

Gần đây, trong ngành có nhiều tranh cãi xung quanh Ethereum. Có người nghi ngờ rằng Vitalik và Quỹ Ethereum quá chú trọng vào chi tiết kỹ thuật, mà bỏ qua nhu cầu của người dùng và khám phá thương mại. Mối lo ngại này không phải là không có lý, nếu Ethereum tiếp tục duy trì định hướng phát triển "kỹ thuật là trên hết", có thể sẽ phải đối mặt với những thách thức.

Tuy nhiên, khi chúng ta mở rộng tầm nhìn ra ngoài thế giới Crypto, chúng ta phát hiện ra một bức tranh hoàn toàn khác: Thái độ của các thế lực tài chính truyền thống và chính phủ các quốc gia đối với công nghệ Web3 đang có sự chuyển biến đáng kể. Họ không chỉ xem blockchain và token hóa như một cơ hội nâng cấp quan trọng cho hệ thống thanh toán và tài chính hiện tại, mà còn chủ động khám phá con đường chuyển đổi.

Năm 2024, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) chính thức đưa ra khái niệm "Finternet" (Internet tài chính), định vị việc mã hóa và công nghệ blockchain là thế hệ tiếp theo của hệ thống tiền tệ tài chính của nhân loại. Hành động này đã gây ra một sự chấn động lớn trong giới tài chính truyền thống, trở thành một trong những chủ đề được quan tâm nhất. Các tổ chức tài chính lớn trên toàn cầu và các ngân hàng trung ương của các quốc gia đã nhanh chóng tăng tốc, tiến hành những khám phá tích cực chưa từng có trong xây dựng cơ sở hạ tầng mã hóa, số hóa tài sản và triển khai ứng dụng thanh toán.

Dự án Agora của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế đã tập hợp bảy ngân hàng trung ương hàng đầu và hơn 40 gã khổng lồ tài chính toàn cầu, nhằm mục đích sử dụng công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh để xây dựng một hệ thống sổ cái thống nhất toàn cầu. Sáng kiến này cho thấy xu hướng phát triển của công nghệ blockchain đã không thể ngăn cản, lực lượng tài chính truyền thống đã từ chỗ quan sát chuyển sang hoàn toàn chấp nhận.

Xét về ngành Web3, mặc dù thường xuyên hô hào khẩu hiệu Mass Adoption, nhưng thực tế lại đam mê việc thổi phồng các đồng meme và chìm đắm trong nền kinh tế chú ý ngắn hạn. Sự tương phản rõ rệt này không khỏi khiến người ta suy nghĩ: Khi các tổ chức tài chính truyền thống đang thúc đẩy ứng dụng quy mô của công nghệ blockchain bằng hành động thực tế, liệu ngành Web3 có nên suy nghĩ lại về hướng phát triển của mình?

Nhìn lại những "dự án bùng nổ" trong lĩnh vực Web3 trong vài năm qua, bản chất của chúng đều là những trò chơi đầu cơ được khoác áo choàng đổi mới. Mặc dù những dự án này đã thu hút một lượng lớn người dùng trong thời gian ngắn, nhưng chúng không thực sự giải quyết nhu cầu và điểm đau thực sự của người dùng.

Điều đáng lo ngại hơn là toàn bộ ngành công nghiệp dường như đã trở thành nơi ẩn náu của hacker, lừa đảo và gian lận. Theo báo cáo mới nhất của FBI, chỉ trong năm 2023, người dân Mỹ đã chịu thiệt hại hơn 5,6 tỷ đô la từ các vụ lừa đảo trong lĩnh vực tiền điện tử.

Thanh toán và tài chính chắc chắn là lĩnh vực ứng dụng có tiềm năng hiện thực hóa nhất của công nghệ Web3. Các thế lực tài chính truyền thống đang khám phá quy mô lớn nhiều ứng dụng đổi mới, bao gồm cải cách hệ thống thanh toán, token hóa tài sản thế giới thực (RWA), sự kết hợp giữa DeFi và tài chính truyền thống, cũng như khái niệm PayFi mới nổi.

Đối với Ethereum hoặc ngành công nghiệp, vấn đề cốt lõi có thể không nằm ở việc hướng công nghệ có đúng hay không, mà là chúng ta có thực sự hiểu được ứng dụng nào là có giá trị hay không. Khi chúng ta quá chú trọng vào đổi mới công nghệ, nhưng lại bỏ qua nhu cầu thị trường; khi chúng ta hăng hái tạo ra các khái niệm, nhưng lại xa rời các bối cảnh thực tế, thì hướng phát triển như vậy có đúng hay không?

Ngành công nghiệp thực sự khỏe mạnh và bền vững của con đường Mass Adoption nên:

1. Giải quyết vấn đề thực tế: Dựa vào nhu cầu thực tế, tập trung vào việc giải quyết những điểm đau thực sự.
2. Giảm bớt rào cản sử dụng: Biến công nghệ trở nên dễ tiếp cận hơn.
3. Tạo ra giá trị bền vững: Được xây dựng trên một mô hình kinh doanh bền vững, thay vì phụ thuộc quá nhiều vào đầu cơ.

Hiện tại, tình hình đang xuất hiện những chuyển biến chưa từng có: cơ sở hạ tầng công nghệ ngày càng trưởng thành, các lực lượng tài chính truyền thống bắt đầu tích cực chấp nhận đổi mới và khám phá ứng dụng thực tế, đồng thời, các khung pháp lý của các quốc gia trên toàn cầu cũng đang dần hoàn thiện. Những dấu hiệu này đều chỉ ra rằng, trong vài năm tới, rất có thể sẽ trở thành bước ngoặt quan trọng cho việc áp dụng Web3 trên quy mô lớn.

Sự tuân thủ quy định vừa là thách thức lớn nhất, vừa là cơ hội tiềm năng nhất. Ngày càng nhiều tín hiệu cho thấy ngành Web3 đang dần chuyển mình từ "thời kỳ hoang dã" ban đầu sang một "kỷ nguyên tuân thủ mới". Sự chuyển mình này không chỉ có nghĩa là môi trường thị trường được quy định hơn, mà còn báo hiệu cho sự khởi đầu của sự phát triển bền vững thực sự.

Tương lai của công nghệ blockchain sẽ tập trung vào một số lĩnh vực then chốt: đổi mới hệ thống thanh toán, token hóa tài sản vật chất (RWA), khái niệm PayFi đang nổi lên, và sự hòa nhập sâu sắc giữa DeFi và tài chính truyền thống (CeFi). Nếu ngành công nghiệp muốn đạt được sự phát triển đột phá ở cấp độ ứng dụng thực tế, thì phải đối mặt với sự tương tác với các cơ quan quản lý và các tổ chức tài chính truyền thống.

Hệ sinh thái Ethereum đang phải đối mặt với một sự mất cân bằng cấu trúc rõ rệt: một mặt là cơ sở hạ tầng ngày càng gia tăng và những đổi mới công nghệ không ngừng xuất hiện, mặt khác là sự phát triển của hệ sinh thái ứng dụng tương đối chậm chạp. Ethereum đang đối mặt với hai thách thức: vừa phải đối phó với sức tấn công mạnh mẽ từ các chuỗi công khai mới nổi như Solana về hiệu suất và trải nghiệm người dùng, vừa phải cảnh giác với sự xâm lấn của các chuỗi công khai có giấy phép tuân thủ truyền thống mà các thế lực tài chính đang lên kế hoạch trong thị trường ứng dụng thực tế.

Làm thế nào để tìm kiếm sự đột phá trong bối cảnh bị tấn công kép như vậy, đồng thời duy trì sự đổi mới công nghệ mà không mất đi sức cạnh tranh trên thị trường, tất cả đều là những thách thức then chốt mà Ethereum phải đối mặt khi tìm cách vượt qua.