Cạm bẫy thành công của chủ nghĩa thực dụng: Sự trỗi dậy và sụp đổ của SBF

Ngành công nghiệp tiền điện tử luôn đầy kịch tính. Chỉ trong vòng hai năm rưỡi, giá trị thị trường của một công ty khởi nghiệp có thể tăng vọt lên khoảng 28 tỷ USD. Điều đáng kinh ngạc hơn là trong 36 tháng, giá trị công ty đã tăng từ 800 triệu USD lên 32 tỷ USD, với mức tăng lên đến 4000%.

Tuy nhiên, điều đáng kinh ngạc hơn là công ty này đã từ một ông lớn trong ngành rơi xuống bờ vực phá sản chỉ trong chưa đầy một tuần. Trên mạng thậm chí có một câu đùa rằng: trong tuần này, hầu hết mọi người có hiệu suất đầu tư tốt hơn một nhà giao dịch hàng đầu tốt nghiệp từ MIT.

Người khởi xướng mọi chuyện này chính là doanh nhân trẻ với kiểu tóc bù xù đặc trưng - SBF.

Huyền thoại của chủ nghĩa vị tha hiệu quả

Trong số nhiều danh hiệu của SBF, nhãn hiệu "người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả" đặc biệt thu hút sự chú ý. Điều này không chỉ tạo ấn tượng ban đầu về tính cách của ông, mà còn trở thành tín điều cuộc sống mà ông theo đuổi.

Chủ nghĩa vị tha, chủ nghĩa ích kỷ và chủ nghĩa vị lợi đều là những quan điểm quan trọng trong triết học đạo đức phương Tây. Chủ nghĩa vị lợi được người triết học Anh Jeremy Bentham sáng lập, với tư tưởng cốt lõi là "theo đuổi hạnh phúc lớn nhất cho số đông nhất". SBF tự xưng là một nhà vị tha hiệu quả, thực chất gần với việc áp dụng chủ nghĩa vị lợi theo tình huống, tức là quyết định cách tối đa hóa lợi ích chung dựa trên tình huống cụ thể, thậm chí đôi khi bỏ qua đạo đức và quyền lợi của thiểu số.

Giới học thuật định nghĩa về chủ nghĩa vị tha tương tự như chủ nghĩa vị lợi, đều chú trọng đến việc cải thiện thế giới và mang lại lợi ích cho nhân loại. Chủ nghĩa vị tha hiệu quả nhấn mạnh hơn đến yếu tố chi phí và hiệu quả khi làm việc thiện. Những người ủng hộ nó cho rằng, nếu có thể ngăn chặn những điều xấu xảy ra mà không gây ra tổn thất lớn, thì có nghĩa vụ đạo đức để hành động.

Tuy nhiên, tư tưởng này cũng có thể dẫn đến một số quan điểm gây tranh cãi. Ví dụ, cho rằng một người có khả năng không bằng việc làm công việc lương cao để quyên góp, thay vì làm việc trực tiếp tại các tổ chức từ thiện, ngay cả khi công việc đó có thể không đạo đức hoặc không có lợi cho xã hội.

SBF không chỉ là người tin theo lý thuyết này, mà còn là một người thực hành trung thành. Tuy nhiên, chính niềm tin này cuối cùng đã dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của FTX.

Nguồn gốc và thực hành của niềm tin

Niềm tin của SBF vào chủ nghĩa vị tha hiệu quả có thể được truy nguyên đến thời niên thiếu của anh. Khi 14 tuổi, anh đã có sự quan tâm sâu sắc đến chủ nghĩa vị lợi. Tư tưởng này đã bén rễ và phát triển trong tâm trí trẻ trung của anh, và tiếp tục lớn mạnh trong con đường đời sau này.

Trong thời gian học tập tại Viện Công nghệ Massachusetts, SBF đã thể hiện tài năng xuất sắc về toán học và vật lý. Đồng thời, anh cũng đã thảo luận về chủ nghĩa vị lợi, bóng chày và chính trị trên blog, cho thấy chiều sâu tư tưởng của mình.

Dưới sự hướng dẫn của chủ nghĩa vị tha hiệu quả, sự nghiệp của SBF như thể đang bật chế độ gian lận mà phát triển mạnh mẽ, thu được danh tiếng, địa vị và tài sản. Tuy nhiên, cùng với sự tích lũy thành công, sự kiên định của anh đối với tư tưởng này cũng ngày càng sâu sắc, thậm chí đến mức mà người thường khó có thể hiểu.

Là một người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả kiên định, SBF coi việc kiếm tiền và cống hiến là sứ mệnh cuộc đời. Ông không chỉ là thành viên của các tổ chức từ thiện, mà còn có kế hoạch quyên góp phần lớn tài sản trong suốt cuộc đời. Công ty của ông, FTX, cũng cam kết sẽ sử dụng 1% doanh thu cho các hoạt động từ thiện. Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, SBF trở thành một trong những CEO đóng góp nhiều tiền nhất cho Biden, với khoản quyên góp cá nhân lên tới 5,2 triệu đô la.

Ngay cả trong thị trường tiền điện tử ảm đạm năm 2022, SBF vẫn cam kết quyên góp 1 tỷ đô la cho các hoạt động từ thiện thông qua quỹ FTX.

Tuy nhiên, việc thực hành chủ nghĩa vị tha hiệu quả của SBF không chỉ giới hạn ở việc hào phóng cho đi. Lối sống hàng ngày của anh cũng phản ánh quan điểm này. Thông tin công khai cho thấy, SBF là một người ăn chay, chỉ ngủ bốn giờ mỗi đêm và thường nghỉ ngơi trên ghế đệm ở văn phòng. Mặc dù là một tỷ phú, anh vẫn chọn sống chung căn hộ với người khác, gần như không uống rượu và không nghỉ phép.

Những hành động này có thể khiến người ta cảm thấy SBF là một người tốt, nhưng những điều mà người tốt làm không nhất thiết luôn đúng. Thực tế, chính quan điểm và thế giới quan cực đoan này đã dẫn đến khủng hoảng của FTX.

Huyền thoại về thành công và nguồn gốc của khủng hoảng

Quá trình thành công của SBF tương tự như những tài năng trẻ khác trong ngành tiền điện tử. Sau năm 2018, toàn bộ ngành công nghiệp đang trong thời kỳ tăng trưởng và đã đón nhận hai đợt thị trường tăng giá vào năm 2021. Lợi nhuận liên tục và thành công tích lũy đã làm gia tăng niềm tin bên trong SBF, khiến anh ta càng tin tưởng hơn rằng chủ nghĩa vị tha hiệu quả là chìa khóa chiến thắng.

Tuy nhiên, các hoạt động từ thiện, quyên góp chính trị và mở rộng công ty đều cần một lượng vốn lớn. Điều này giải thích tại sao trong những năm gần đây, SBF liên tục tìm kiếm vốn với mức định giá cao. Thái độ nóng vội của anh ấy đã dẫn đến một loạt vấn đề.

Trong bối cảnh thị trường tiền điện tử đang suy thoái, quỹ dự trữ bị thiếu nghiêm trọng. Để đạt được mục tiêu cá nhân, SBF bắt đầu che giấu báo cáo tài chính của công ty, sử dụng token của nền tảng làm tài sản thế chấp. Ngay cả sau khi khủng hoảng bùng nổ, anh ta vẫn cố gắng phát tán thông tin sai lệch, tuyên bố rằng công ty có 10 tỷ đô la dự trữ.

Việc giám đốc công ty từ chức cho thấy đã xuất hiện sự bất đồng bên trong. Báo cáo tài chính bị rò rỉ trước đó có thể là hành động của nhân viên nội bộ để ngăn chặn tình hình xấu đi. Thực tế cho thấy, chiến lược "bỏ xe giữ tướng" này ở một mức độ nào đó là hiệu quả. Giá token FTT không hoàn toàn về zero, mà đã giảm xuống mức của năm 2020, để lại cho FTX một cơ hội sống sót.

Suy ngẫm và Tương lai

Đối mặt với khủng hoảng, SBF bắt đầu tự kiểm điểm và thực hiện kiểm điểm sâu sắc với nhân viên và bên ngoài. Anh thừa nhận có thiếu sót trong việc giao tiếp với các nhà đầu tư và cho biết sẽ khám phá khả năng huy động vốn thông qua sự hợp tác giữa FTX và FTX US.

Trên mạng xã hội, SBF đã đăng một bài viết dài xin lỗi: "Xin lỗi. Đây là điều quan trọng nhất. Tôi đã làm hỏng mọi thứ, tôi nên làm tốt hơn." Được biết, ông đang tìm kiếm để huy động tới 9,4 tỷ USD cứu trợ cho FTX.

Dù là chủ nghĩa vị lợi hay chủ nghĩa vị tha hiệu quả, đối với cá nhân chỉ là công cụ tư tưởng. Theo đuổi lợi ích quá mức hoặc tách rời thực tế đều không thể chấp nhận được. Người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả có thể cảm thấy vui vẻ và thỏa mãn khi thực hành lý thuyết, nhưng cũng dễ quá lạc quan, bỏ qua các điều kiện và vấn đề thực tế.

Hiện tại, SBF dường như đã bắt đầu từ bỏ quan điểm lâu dài của mình và trở về với thực tế. Thành công của anh ấy không phải là ngẫu nhiên, và vận mệnh của FTX cũng chưa được định đoạt. Liệu SBF có thể thực sự thay đổi và tái xuất, hãy cùng chờ xem.