Thị trường toàn cầu rơi vào hoảng loạn do cuộc chiến thuế quan leo thang, chỉ số VIX tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, tình hình thương mại toàn cầu xấu đi nhanh chóng. Chính phủ Trump tuyên bố đánh thuế ít nhất 10% lên hàng hóa của hầu hết các quốc gia, và áp thuế cao hơn đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất. Biện pháp này đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường toàn cầu, nguyên nhân chính bao gồm:
Chi phí doanh nghiệp tăng, dự đoán lợi nhuận giảm
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, sự không chắc chắn về kinh tế gia tăng
Có thể dẫn đến thuế quan trả đũa, mở rộng rủi ro chiến tranh thương mại
Trong môi trường này, các nhà đầu tư trên thị trường vốn có xu hướng:
Giảm thiểu phân bổ tài sản rủi ro (như cổ phiếu, tiền điện tử)
Tăng cường phân bổ tài sản phòng ngừa rủi ro (như vàng, đô la Mỹ, yên Nhật)
Tăng cường kỳ vọng về độ biến động, dẫn đến chỉ số VIX tăng vọt
Việc tăng thuế quan gây ra hiệu ứng domino bao gồm việc tăng chi phí, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng nguy cơ trả đũa, nhà đầu tư chờ đợi và dòng vốn phòng thủ, cuối cùng dẫn đến sự hoảng loạn trên thị trường.
Vào ngày 7 tháng 4, chỉ số lo âu VIX đã tăng lên 60, điều này là một tình huống cực kỳ hiếm hoi trong lịch sử. Trong quá khứ chỉ xảy ra ba lần, lần gần đây nhất là vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên là trong thời gian đại dịch COVID-19 vào năm 2020.
Hiện tại, chỉ số VIX đã ở mức cực đoan lịch sử. Đối mặt với tình hình như vậy, chúng ta có thể dự đoán xu hướng thị trường thông qua VIX như thế nào?
Giới thiệu về chỉ số VIX
Chỉ số VIX là mức độ biến động dự kiến trong 30 ngày tới của thị trường được suy ra từ giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, được coi là thước đo sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói ngắn gọn, VIX càng cao cho thấy thị trường kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng dữ dội, cảm xúc hoảng sợ càng mạnh; VIX càng thấp thì thị trường bình tĩnh, niềm tin cao hơn. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng trưởng ổn định. Do mối quan hệ ngược này với thị trường chứng khoán, VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của VIX khoảng dưới 15-20, thuộc khu vực bình tĩnh; khi VIX vượt quá 25 thì cho thấy thị trường bắt đầu rõ ràng hoảng sợ; vượt quá 35 thì thuộc về hoảng sợ cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể vượt quá 50, phản ánh thị trường xuất hiện tâm lý tìm kiếm an toàn cực đoan. Do đó, bằng cách quan sát sự thay đổi của VIX, các nhà đầu tư có thể thấu hiểu sức mạnh của tâm lý tìm kiếm an toàn hiện tại trên thị trường, như một cơ sở tham khảo để điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường cho thấy thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau nỗi sợ hãi cực độ, thị trường thường có sự phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện giá đóng cửa VIX lần đầu tiên vượt qua 30, các trường hợp điển hình bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, sự bán tháo cuối năm vào tháng 12 năm 2018, sự hoảng loạn do dịch bệnh vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, cũng như lãi suất tăng và xung đột địa chính trị vào đầu năm 2022.
Hiệu suất trung bình của S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra những sự kiện hoảng loạn này, S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Thống kê cho thấy trung bình tăng khoảng 1,4%, và có khoảng 73% khả năng sẽ tăng sau 7 ngày kể từ sự kiện. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), trong ngắn hạn thị trường chứng khoán thường xảy ra phục hồi kỹ thuật.
Hiệu suất trung bình của Bitcoin: Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau những cơn hoảng loạn cực độ. Thống kê ước tính mức tăng trung bình của BTC trong 7 ngày khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX tăng vượt 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi khi tâm lý tránh rủi ro tương tự như thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm sợ hãi cực đoan: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao hơn nữa lên VIX ≥ 40 (sợ hãi cực độ), các sự kiện đủ điều kiện trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là rất hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và sự sụp đổ vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 do đại dịch khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do vì mẫu quá ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường trong tuần đó biến động mạnh nhưng có một sự phục hồi kỹ thuật nhẹ), trong khi BTC tăng khoảng 7%. Tỷ lệ thắng của cả hai đều là 100%, nhưng chỉ do sự gia tăng từ một sự kiện duy nhất (không đảm bảo rằng các tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng). Nhìn chung, khi VIX đạt mức cực đoan lịch sử trên 40, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn cực độ của thị trường đã gần đến đỉnh điểm, sau đó có khả năng xuất hiện cơ hội phục hồi ngắn hạn tương đối cao, từ góc độ chu kỳ lớn hơn đều là mức thấp tương đối.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% trong phiên giao dịch, gần 50): S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng đáng kể. Tuy nhiên, Bitcoin đã giảm 16% trong ngày, chạm đáy khoảng 6.900 USD, sau hai tuần hồi phục lên hơn 11.000 USD, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Nhưng trong bối cảnh thời điểm đó, mối liên hệ giữa Bitcoin và các tài sản truyền thống không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để dự đoán xu hướng Bitcoin là không phù hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (điểm cao nhất VIX 82): S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, trong khi Bitcoin cũng tăng nhanh khoảng 30% từ dưới 4.000 đô la.
Mặc dù về mặt thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau cơn hoảng loạn cực đoan có xu hướng tích cực, nhưng số lượng mẫu ít đồng nghĩa với độ không chắc chắn cao. Hơn nữa, vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như mức độ tương đồng cao hiện nay. Trong thực tế, VIX vượt 40 chủ yếu là tín hiệu xác nhận rằng thị trường đang trong trạng thái hoảng loạn cực đoan, và xu hướng thị trường trong tương lai vẫn cần phải được đánh giá kết hợp với thông tin cơ bản.
Khu vực biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường đại diện cho thị trường đang ở trạng thái tương đối bình tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Tuy nhiên, xu hướng tiếp theo vào thời điểm này không rõ ràng như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, ví dụ như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh mẽ, cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn tăng trưởng của thị trường chứng khoán và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, sự biến động của thị trường nằm ở mức thấp hơn so với mức lịch sử.
Hiệu suất trung bình của S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau các điểm sự kiện với VIX cực thấp, tỷ lệ lợi nhuận trung bình của S&P 500 khoảng +0,8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (cao hơn một chút so với xác suất ngẫu nhiên). Tổng thể, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì xu hướng tăng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần đầu tiên sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Nhưng cần cảnh giác rằng, độ biến động cực thấp thường ngụ ý sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, độ biến động và mức giảm có thể tăng đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời gian VIX thấp thiếu hướng đi rõ ràng. Các thống kê cho thấy mức tăng trung bình trong 7 ngày chỉ khoảng +2%, xác suất tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, giai đoạn yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn tăng giá của chính BTC (ví dụ như mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi cùng với sự tăng giá mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời gian VIX thấp, BTC lại đi vào xu hướng điều chỉnh (ví dụ như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm sau khi bong bóng vỡ).
Do đó, chỉ số VIX thấp không có giá trị dự đoán rõ ràng cho xu hướng tiếp theo của BTC, mà phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của thị trường tiền điện tử.
Xét một cách tổng thể, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (thường là tăng nhẹ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau khi có sự hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội đồng hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40:
Giao dịch ngắn hạn có thể có rủi ro, nhưng cũng chứa đựng cơ hội đảo chiều tiềm năng.
BTC thường giảm đồng bộ trong áp lực bán hoảng loạn, nhưng khi cảm giác hoảng loạn giảm bớt, các vị thế bán quá mức tích lũy dễ dàng kích hoạt sự phục hồi kỹ thuật mạnh mẽ.
Nếu quan sát thấy VIX bắt đầu đỉnh và giảm (từ 35 từ từ xuống dưới 30), đây là thời điểm tiềm năng để mua BTC trong ngắn hạn.
Cần phải xem xét mức độ nghiêm trọng của sự kiện, nếu là một rủi ro tài chính nghiêm trọng bùng phát, thị trường có thể tiếp tục giảm sâu.
Khi VIX ≥ 40:
Đại diện cho thị trường rơi vào tình trạng hoảng loạn cực độ, bao gồm khả năng cạn kiệt thanh khoản, rút vốn lớn.
Xác suất BTC giảm mạnh trong ngắn hạn cực kỳ cao, nhưng thường sau một hoặc hai tuần nếu nỗi lo sợ phần nào giảm bớt, dự kiến mức hồi phục của BTC cũng sẽ tương đối đáng kinh ngạc.
Môi trường này khuyên các nhà đầu tư ngắn hạn nên duy trì kiểm soát rủi ro cao và nghiêm ngặt tuân thủ cắt lỗ, vì trong khi "liếm máu trên lưỡi dao", lợi nhuận và rủi ro tồn tại song song.
Từ góc độ chu kỳ lớn, đây đều là những điểm tương đối thấp.
Khi VIX ≤ 15:
Thị trường thường ở trạng thái tự nhiên. Việc BTC có tăng giá hay không thường phụ thuộc vào chu kỳ của thị trường tiền điện tử, tình hình vốn hoặc xu hướng kỹ thuật.
Trong môi trường quá bình yên, cần chú ý rằng khi có biến số bất ngờ hoặc sự kiện thiên nga đen xảy ra, VIX có thể nhanh chóng tăng vọt và BTC cũng có thể theo đó giảm giá.
Có thể xem xét giữ một phần tiền mặt/stablecoin làm dự trữ trong thời gian này, thường xuyên theo dõi xu hướng rủi ro.
Vùng giữa của VIX 15-30:
Thường được coi là phạm vi "biến động bình thường". BTC cũng sẽ chịu ảnh hưởng từ chu kỳ tiền điện tử và tình hình tài chính vĩ mô, lúc này VIX có thể được dùng làm chỉ báo hỗ trợ.
Nếu VIX từ 20 tăng lên gần 30, điều này có nghĩa là nỗi sợ hãi đang gia tăng và cần phải phòng ngừa rủi ro một cách hợp lý; ngược lại, nếu VIX từ 25 dần giảm xuống dưới 20, thì cho thấy nỗi sợ hãi đang giảm bớt, BTC có thể tương đối ổn định.
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của thuế quan Mỹ, tâm lý thị trường vẫn đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên thị trường luôn sinh ra trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã đạt mức cao nhất vượt qua 80, khi đó S&P 500 khoảng 2300 điểm, ngay cả khi S&P 500 đã giảm do hoảng loạn gần đây vẫn ở quanh 5000 điểm, trong năm năm vẫn vượt quá 100% lợi nhuận; cùng lúc đó, Bitcoin đang ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ còn 4800 đô la, trong khi đỉnh cao của đợt bull market này rơi vào 110.000 đô la, mức tăng cao nhất gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn là một bậc thang, liệu có thể tận dụng điều này để leo lên và nhảy vọt hay không, đó là vấn đề then chốt trong giai đoạn này.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
17 thích
Phần thưởng
17
8
Chia sẻ
Bình luận
0/400
ZkProofPudding
· 07-09 22:49
Thị trường Bear mua đáy冲冲冲
Xem bản gốcTrả lời0
GasGuru
· 07-07 09:57
又要 chơi đùa với mọi người một lần nữa
Xem bản gốcTrả lời0
ShadowStaker
· 07-07 08:35
một phản ứng thái quá khác từ thị trường sách giáo khoa thật lòng mà nói... đã thấy trò chơi này trước đây thật đáng tiếc
Xem bản gốcTrả lời0
ArbitrageBot
· 07-07 08:35
Lại là ông lão này loay hoay không ngừng.
Xem bản gốcTrả lời0
AirdropChaser
· 07-07 08:31
Tránh rủi ro thật khó khăn anh em ơi
Xem bản gốcTrả lời0
FloorSweeper
· 07-07 08:24
bàn tay yếu bán phá giá... tín hiệu vào lệnh hoàn hảo thật sự
Xem bản gốcTrả lời0
fork_in_the_road
· 07-07 08:22
Lại đến rồi, cách làm của ông Trump thật tuyệt vời.
VIX tăng vọt lên 60, thị trường toàn cầu rơi vào hoảng loạn, BTC có thể đón cơ hội bật lại đáy.
Thị trường toàn cầu rơi vào hoảng loạn do cuộc chiến thuế quan leo thang, chỉ số VIX tăng vọt lên mức cao kỷ lục
Năm 2025, tình hình thương mại toàn cầu xấu đi nhanh chóng. Chính phủ Trump tuyên bố đánh thuế ít nhất 10% lên hàng hóa của hầu hết các quốc gia, và áp thuế cao hơn đối với khoảng 60 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất. Biện pháp này đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường toàn cầu, nguyên nhân chính bao gồm:
Trong môi trường này, các nhà đầu tư trên thị trường vốn có xu hướng:
Việc tăng thuế quan gây ra hiệu ứng domino bao gồm việc tăng chi phí, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng nguy cơ trả đũa, nhà đầu tư chờ đợi và dòng vốn phòng thủ, cuối cùng dẫn đến sự hoảng loạn trên thị trường.
Vào ngày 7 tháng 4, chỉ số lo âu VIX đã tăng lên 60, điều này là một tình huống cực kỳ hiếm hoi trong lịch sử. Trong quá khứ chỉ xảy ra ba lần, lần gần đây nhất là vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, và lần đầu tiên là trong thời gian đại dịch COVID-19 vào năm 2020.
Hiện tại, chỉ số VIX đã ở mức cực đoan lịch sử. Đối mặt với tình hình như vậy, chúng ta có thể dự đoán xu hướng thị trường thông qua VIX như thế nào?
Giới thiệu về chỉ số VIX
Chỉ số VIX là mức độ biến động dự kiến trong 30 ngày tới của thị trường được suy ra từ giá quyền chọn của chỉ số S&P 500, được coi là thước đo sự không chắc chắn và tâm lý hoảng loạn của thị trường.
Nói ngắn gọn, VIX càng cao cho thấy thị trường kỳ vọng sự biến động trong tương lai càng dữ dội, cảm xúc hoảng sợ càng mạnh; VIX càng thấp thì thị trường bình tĩnh, niềm tin cao hơn. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, VIX thường tăng vọt khi thị trường chứng khoán giảm mạnh, và giảm khi thị trường chứng khoán tăng trưởng ổn định. Do mối quan hệ ngược này với thị trường chứng khoán, VIX còn được gọi là "chỉ số hoảng sợ" hoặc nhiệt kế cảm xúc của thị trường.
Mức độ bình thường của VIX khoảng dưới 15-20, thuộc khu vực bình tĩnh; khi VIX vượt quá 25 thì cho thấy thị trường bắt đầu rõ ràng hoảng sợ; vượt quá 35 thì thuộc về hoảng sợ cực độ. Trong các sự kiện khủng hoảng cực đoan (như khủng hoảng tài chính hoặc bùng phát dịch bệnh), chỉ số VIX thậm chí có thể vượt quá 50, phản ánh thị trường xuất hiện tâm lý tìm kiếm an toàn cực đoan. Do đó, bằng cách quan sát sự thay đổi của VIX, các nhà đầu tư có thể thấu hiểu sức mạnh của tâm lý tìm kiếm an toàn hiện tại trên thị trường, như một cơ sở tham khảo để điều chỉnh chiến lược đầu tư.
Khu vực hoảng loạn biến động cao: VIX ≥ 30
Khi chỉ số VIX tăng lên trên 30, thường cho thấy thị trường đang ở giai đoạn sợ hãi hoặc hoảng loạn cao. Tình huống này thường đi kèm với sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán, nhưng dữ liệu lịch sử cho thấy, sau nỗi sợ hãi cực độ, thị trường thường có sự phục hồi.
Trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2024, có khoảng hơn mười lần sự kiện giá đóng cửa VIX lần đầu tiên vượt qua 30, các trường hợp điển hình bao gồm cơn bão biến động vào tháng 2 năm 2018, sự bán tháo cuối năm vào tháng 12 năm 2018, sự hoảng loạn do dịch bệnh vào tháng 2-3 năm 2020, cơn bão của nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2021, cũng như lãi suất tăng và xung đột địa chính trị vào đầu năm 2022.
Hiệu suất trung bình của S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau khi xảy ra những sự kiện hoảng loạn này, S&P 500 thường có xu hướng phục hồi tích cực. Thống kê cho thấy trung bình tăng khoảng 1,4%, và có khoảng 73% khả năng sẽ tăng sau 7 ngày kể từ sự kiện. Điều này cho thấy khi VIX tăng vọt lên trên 30 (khu vực hoảng loạn), trong ngắn hạn thị trường chứng khoán thường xảy ra phục hồi kỹ thuật.
Hiệu suất trung bình của Bitcoin: Bitcoin có xu hướng phục hồi mạnh mẽ sau những cơn hoảng loạn cực độ. Thống kê ước tính mức tăng trung bình của BTC trong 7 ngày khoảng 10%, với tỷ lệ thắng khoảng 75-80%. Ví dụ, vào tháng 2 năm 2022, chỉ số VIX tăng vượt 30 do khủng hoảng địa chính trị, Bitcoin đã tăng hơn 20% trong tuần tiếp theo, cho thấy hiện tượng phục hồi khi tâm lý tránh rủi ro tương tự như thị trường chứng khoán.
Đỉnh điểm sợ hãi cực đoan: VIX ≥ 40
Khi tiêu chuẩn được nâng cao hơn nữa lên VIX ≥ 40 (sợ hãi cực độ), các sự kiện đủ điều kiện trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024 là rất hiếm, thực tế chỉ có ngày 5 tháng 2 năm 2018 và sự sụp đổ vào ngày 28 tháng 2 năm 2020 do đại dịch khiến VIX đóng cửa vượt qua 40 (lần đầu tiên trong bốn năm), sau đó VIX đã có lúc tăng vọt lên mức chưa từng có là 82 điểm vào tháng 3.
Do vì mẫu quá ít, kết quả thống kê chỉ mang tính tham khảo: Sau sự kiện năm 2020, S&P 500 đã tăng nhẹ khoảng 0,6% trong vòng 7 ngày (thị trường trong tuần đó biến động mạnh nhưng có một sự phục hồi kỹ thuật nhẹ), trong khi BTC tăng khoảng 7%. Tỷ lệ thắng của cả hai đều là 100%, nhưng chỉ do sự gia tăng từ một sự kiện duy nhất (không đảm bảo rằng các tình huống tương tự trong tương lai sẽ tăng). Nhìn chung, khi VIX đạt mức cực đoan lịch sử trên 40, thường có nghĩa là áp lực bán do sự hoảng loạn cực độ của thị trường đã gần đến đỉnh điểm, sau đó có khả năng xuất hiện cơ hội phục hồi ngắn hạn tương đối cao, từ góc độ chu kỳ lớn hơn đều là mức thấp tương đối.
Ngày 5 tháng 2 năm 2018 (VIX tăng vọt hơn 100% trong phiên giao dịch, gần 50): S&P 500 chỉ tăng 0,28% sau một tuần, không có sự tăng đáng kể. Tuy nhiên, Bitcoin đã giảm 16% trong ngày, chạm đáy khoảng 6.900 USD, sau hai tuần hồi phục lên hơn 11.000 USD, cho thấy động lực phục hồi mạnh mẽ. Nhưng trong bối cảnh thời điểm đó, mối liên hệ giữa Bitcoin và các tài sản truyền thống không cao, vì vậy việc sử dụng VIX để dự đoán xu hướng Bitcoin là không phù hợp.
Giữa tháng 3 năm 2020 (điểm cao nhất VIX 82): S&P 500 đã phục hồi hơn 10% trong một tuần sau khi chạm đáy vào ngày 23 tháng 3, trong khi Bitcoin cũng tăng nhanh khoảng 30% từ dưới 4.000 đô la.
Mặc dù về mặt thống kê, hiệu suất ngắn hạn sau cơn hoảng loạn cực đoan có xu hướng tích cực, nhưng số lượng mẫu ít đồng nghĩa với độ không chắc chắn cao. Hơn nữa, vào thời điểm đó, sự liên kết giữa Bitcoin và cổ phiếu Mỹ không giống như mức độ tương đồng cao hiện nay. Trong thực tế, VIX vượt 40 chủ yếu là tín hiệu xác nhận rằng thị trường đang trong trạng thái hoảng loạn cực đoan, và xu hướng thị trường trong tương lai vẫn cần phải được đánh giá kết hợp với thông tin cơ bản.
Khu vực biến động thấp: VIX ≤ 15
Khi chỉ số VIX giảm xuống dưới 15, thường đại diện cho thị trường đang ở trạng thái tương đối bình tĩnh. Tâm lý nhà đầu tư khá lạc quan, nhu cầu phòng ngừa rủi ro thấp. Tuy nhiên, xu hướng tiếp theo vào thời điểm này không rõ ràng như khi VIX cao:
Trong khoảng thời gian từ 2018 đến 2024, chỉ số VIX đã nhiều lần giảm xuống dưới 15, ví dụ như vào đầu năm 2019 sau khi thị trường chứng khoán phục hồi mạnh mẽ, cuối năm 2019 trong giai đoạn thị trường ổn định, giữa năm 2021 trong giai đoạn tăng trưởng của thị trường chứng khoán và giữa năm 2023. Trong những thời kỳ này, sự biến động của thị trường nằm ở mức thấp hơn so với mức lịch sử.
Hiệu suất trung bình của S&P 500: Trong vòng 7 ngày sau các điểm sự kiện với VIX cực thấp, tỷ lệ lợi nhuận trung bình của S&P 500 khoảng +0,8%, tỷ lệ thắng khoảng 60-75% (cao hơn một chút so với xác suất ngẫu nhiên). Tổng thể, trong môi trường biến động thấp, chỉ số chứng khoán thường duy trì xu hướng tăng chậm hoặc dao động nhẹ. Ví dụ, trong tuần đầu tiên sau khi VIX giảm xuống dưới 15 vào tháng 10 năm 2019, S&P 500 cơ bản giữ ổn định và tăng nhẹ; vào tháng 7 năm 2023, khi VIX ở khoảng 13, chỉ số tiếp tục tăng nhẹ khoảng 2% trong tuần tiếp theo. Điều này cho thấy VIX thấp không nhất thiết dẫn đến điều chỉnh ngay lập tức, thị trường có thể tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong một thời gian. Nhưng cần cảnh giác rằng, độ biến động cực thấp thường ngụ ý sự tự mãn của thị trường, một khi gặp phải tin xấu bất ngờ, độ biến động và mức giảm có thể tăng đáng kể.
Hiệu suất trung bình của BTC: Diễn biến của Bitcoin trong thời gian VIX thấp thiếu hướng đi rõ ràng. Các thống kê cho thấy mức tăng trung bình trong 7 ngày chỉ khoảng +2%, xác suất tăng giá khoảng 60%. Đôi khi, giai đoạn yên tĩnh với VIX thấp trùng hợp với giai đoạn tăng giá của chính BTC (ví dụ như mùa xuân năm 2019, VIX thấp đi cùng với sự tăng giá mạnh của BTC); nhưng cũng có lúc trong thời gian VIX thấp, BTC lại đi vào xu hướng điều chỉnh (ví dụ như đầu năm 2018, khi VIX duy trì ở mức thấp, Bitcoin đang trong xu hướng giảm sau khi bong bóng vỡ).
Do đó, chỉ số VIX thấp không có giá trị dự đoán rõ ràng cho xu hướng tiếp theo của BTC, mà phải kết hợp với tâm lý vốn và chu kỳ của thị trường tiền điện tử.
Xét một cách tổng thể, khi VIX dưới 15, S&P 500 thường tiếp tục xu hướng hiện tại (thường là tăng nhẹ), nhưng mức tăng và tỷ lệ thắng đều rõ ràng thấp hơn so với sự phục hồi sau khi có sự hoảng loạn. Trong khi đó, BTC trong môi trường này thiếu mô hình phản ứng thống nhất, cho thấy sự biến động thấp của thị trường truyền thống không nhất thiết có nghĩa là thị trường tiền điện tử sẽ đồng bộ.
Kết luận: Rủi ro và cơ hội đồng hành
Khi VIX tăng vọt lên khoảng 30-40:
Khi VIX ≥ 40:
Khi VIX ≤ 15:
Vùng giữa của VIX 15-30:
Hiện tại VIX đang ở mức 50, đối mặt với sự không chắc chắn của thuế quan Mỹ, tâm lý thị trường vẫn đang trong trạng thái hoảng loạn cực độ, tuy nhiên thị trường luôn sinh ra trong tuyệt vọng.
Trong thời gian đại dịch năm 2020, VIX đã đạt mức cao nhất vượt qua 80, khi đó S&P 500 khoảng 2300 điểm, ngay cả khi S&P 500 đã giảm do hoảng loạn gần đây vẫn ở quanh 5000 điểm, trong năm năm vẫn vượt quá 100% lợi nhuận; cùng lúc đó, Bitcoin đang ở điểm mua tuyệt vời, khi đó chỉ còn 4800 đô la, trong khi đỉnh cao của đợt bull market này rơi vào 110.000 đô la, mức tăng cao nhất gần 25 lần.
Mỗi lần giảm mạnh thường đi kèm với việc định giá lại thị trường và dòng tiền, sự hỗn loạn là một bậc thang, liệu có thể tận dụng điều này để leo lên và nhảy vọt hay không, đó là vấn đề then chốt trong giai đoạn này.